İskandinav Mitolojisinde Tanrı Odin ve eşi Frigg’in oğlu olan Balder, Baldur veya Baldr olarak da bilinir. Nanna’nın eşi, Brono’nun babasıdır. Baldr, ışık, neşe, güzellik, masumiyet ve uzlaşma tanrısıdır. Aesir ırkından olan Balder beyaz tenli ve olağanüstü güzelliğe sahip bir erkek tanrı olarak tasvir edilmiştir.

Balder’in Hringham adında o güne dek görülmemiş büyüklükte bir gemisi ve Breidablik adında evi vardır. Snorri Sturluson’ın Manzum Edda’yı yazdığı 13. yüzyılda İskandinavya Hristiyanlıkla tanıştığı için dini inançlar ters yüz olmuş bu arada Balder de savaşçı bir karakter kazanmıştır.

Baldr bir gün rüyasında kendi ölümünü görür ve rüyasını annesi Firgg’e anlatır. Anne yüreği dayanamaz ve yeryüzündeki her nesneye oğlu Baldr’e zarar vermemesi için yemin ettirir. Tüm bitkileri dolaşan Frigg, küçük olduğu ve zarar vermeyeceğini düşündüğü için ökseotunu atlar.

Hikaye bu ya tanrıların toplandığı bir toplantıda Balder kötü kalpli tanrı Loki’nin ayarttığı kör tanrı Hod tarafından kazayla bu bitkiden yapılmış bir okla vurularak öldürülür. Balder’in cesedi İskandinav geleneklerine göre gemisi Hringham’la birlikte yakılmıştır.

Yeraltı tanrıçası Hel yeryüzündeki tüm canlıların onun için ağlaması durumunda Balder’i bırakacağına söz verir. Ama dev kadın Thokk ağlamayı reddedince tanrı ölüler diyarından çıkamaz. Tanrılar dev kadın Thokk’un gerçekte kılık değiştirmiş Loki olduğunu anladığında onu yakalayıp, üç kayaya birden bağlar.

Loki’ye tanrılar tarafından verilen cezayı diğer içerikte anlatacağız. Söylenceye göre dünyanın sonunu geldiğinde Loki serbest bırakılacak Ragnarök sonrasında Balder ve kardeşi yeni dünyayı Tor’un oğullarıyla birlikte yönetecektir.

Balder’in trajik ölümü ile Firdevsi’nin Şehnamesinde bahsi geçen kahraman İsfendiyar’ın ölümüyle şaşılacak derecede benzerlik göstermesi dikkat çekicidir. 12. yüzyılda yaşamış Danimarkalı tarihçi Saxo Grammaticus, Gesta Danorum’da Balder’in mitolojik bir karakter değil gerçek bir insan ve tarihi bir kahraman olduğunu iddia etmiştir. Ona göre Balder ve Hod Norveç kralı Gewar’ın kızı Nanna’nın talibi olan iki genç olup, amansızca savaşmış sonuçta rakibini öldüren Hod kızla evlenmiştir.

Bir de Balder’in karısı Nanna kocasının ölümün dayanamaz ve o da ölür. Bu hikayeyi daha önce anlattık. Buyurun.

 

 

 

 

Kaynak: Özhan Öztürk- Dünya Mitolojisi