Mitoloji terimi mifos ve logos kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir, mifos mit, efsane, fıkra, rivayet, masal ve destanları anlatan ilk söz; logos ise eğitim, anlayış anlamındadır. “Söz”ün anlamı ilkel dünya görüşde kutsallık anlamına gelen haber içeriğini anlatıyor. Bu anlamda mit kendisi bazı ilkel görüşten, düşünce üretiminden kaynaklanan büyük sözdür. İlkel dünya görüşün büyük söze dönüşmesi birkaç süreçten geçmiştir: İlk insanın düşüncesinin oluşması birinci doğal süreçtir, tefekkürün anlamak özelliğinin oluşması ise olaylardan genellemeler çıkarmaktır.

Genelleme ve sonuca varmak, bilincin oluşmasına neden oluyor ve bilincin takdir edebilme özelliği düşünceye etki ederek, ilk anlamların oluşmasına yol açıyor. Logos sözünün dolaylı logika ve mantık anlamını ise mitten önceki mitolojik mantık gibi yorumlamak mümkün. Bu, alt bilincin oluşturduğu düzensiz mantıktır. Böylece, tefekkürün ve bilincin özelliklerine bağlı olarak, mitolojik düşünce ve mitolojik bilinç kavramları oluşuyor. Mitolojik düşünce içgüdüsel olarak şartlı uyarıların etkisi ile assosyasyon (psikolojik bilinçte ayrı ayrı tasavvurlar arasına ilişki) edilen, idrakın oluşmasında ilk rolü olan tekrarlanan sürece tabidir. Yenilenme özelliği ilkel insanda mitolojik tefekkürün gelişmesine yol açıyor.

İlkel insan her defasında tekrarlanan olayları takip ediyorsa, bu onun fiziksel anlamda psikolojik durumuna etkiliyor. Psikolojik durum anında tekrarlanan durumlar doğayla onun arasında uyumsuzluk yaratıyor. Uyumun bozulması sonucunda insan beyni karakter yaratma özelliğine sahipleniyor. Bu karakter yaratma idrak etmenin değişebilirliği sonucunda bireysel özelliklerin ortak özelliklere çevrilmesini gerektiriyor. Bu da kolektif bilincin oluşması demektir. Kolektif bilincin yarattığı mit ise kabilenin dünya görüşünün ürünüdür, bu bilincin yarattığı ilk karakterler ise metin şeklinde ilk mitlerin oluşmasında katkı sağlıyor.

Örneğin, ilkel insan Güneş’i, Ay’ı gözlemlerken birincisini sarı saçlı kız, ikinciyi ise erkek şeklinde imaj ediyor, tanrıya dönüştürüyor ve kudret sahibi hesap ediyor. Bu imaj yaratma psikoz bilincin bozulmuş uyumunun paranormal olayı sonucunda oluşuyor. Karakter yaratma ile nesne arasında bağlantı kuran ise nesnenin sembol işaretidir. Bu karakter yaratma sürecinde rol oynayan sarı renktir. Eski türklerin sarışın, Güneş'in de sarı ışıklarının olması uzun sarışın saçlı eski türk kızı ile güneş arasında benzerlik kuruyor, bu yüzden ecdadımız onu kendine ilk ecdat sayıyor. Bu da şahıslandırma (kişiselleştirme, canlandırma) belirtinin yardımıyla gerçekleşir. Eğer kişiselleştirme olmasaydı, Güneş, kız şeklinde tasavvur edilemezdi. İlk insanın göz belleğinde ilk karakter olmasaydı, bu süreç yaşanmazdı, yani, sarı saçlı kabile kızının karakterinin gözde yansıması ile Güneş'in kız karakterinin çakışması kişiselleştirmeyi doğuruyor. Bu ise yalanın doğru gibi kabul edilmesi ve doğruluk ölçütünün bozulmasıdır. Bu nedenle tüm mitolojik yapılar yalanın doğru olarak kabul edilmesinin sonucu olarak şekilleniyor. Bu bozulma ise sosyal adaletsizliğin gerçekleşmesi sonucunda oluşur. Mitolojiyi hem de sosyal adaletsizlik yaratıyor.

 

Kaynakça: Memo Larousse Dinler ve Mitoloji