Jestler ve mimikler doğru kullanıldığında oldukça sempatik bir durum da ortaya çıkabilir. Bu sene Eurovision Şarkı Yarışması’nda Almanya adına yarışıp birinci olan Lena Mayer-Landrut, sahip olduğu aksanla oldukça sempatikti ve televizyonlarının başındaki milyonları etkilemeyi başardı. Benzer şekilde ülkemizde top oynamaya gelen yabancıları, ilk etapta öğrendikleri çatpat Türkçeleriyle konuştukları zaman çok sempatik bulmuyor muyuz?

Tabii ki madalyonun bir de diğer yüzü var. Peki, profesyonel yaşamda yabancı aksana sahip olmak kişileri nasıl etkiliyor? Bu sorunun cevabı Chicago Üniversitesi’nde gerçekleştirilen bir çalışma ile verildi. Sonuçları Journal of Experimental Social Psychology haziran ayı internet baskısında yayımlanan çalışmaya göre yabancı aksan, bu aksana sahip kişinin güvenilirliğini ve inanılırlığını zedeliyor.

Yabancı aksanın inanılırlık üzerindeki etkisini test etmek amacıyla deneyde yer alan Amerikalı katılımcılara ana dili İngilizce olan ve olmayan kişilerin (hepsi İngilizce konuluyor) söylediği basit ifadelerin gerçekçilik derecelerini değerlendirmeleri istendi. Bu ifadelerden biri “Zürafa susuz olarak deveye kıyasla daha fazla yol alabilir” cümlesi gibi basit bir cümle olup, araştırmacılar basit önyargı etkisini minimize etmek için bu cümlelerin konuşmacılara ait olmadığını, kendilerine okunması için metin olarak verildiğini belirttiler. Deney sonucunda konuşmacıların sadece kendilerine verilen metinleri okuduğunu bilmelerine karşın katılımcılar, yabancı aksana sahip olanların okuduğu metinlerin daha az gerçekçi geldiği değerlendirmesini yaptılar. Deney için hazırlanan gerçekçilik ölçeğine göre, ana dili İngilizce olanlar 7,5 skoru alırken, yumuşak aksana sahip olanlar 6,95 ve sert aksana sahip olanlar 6,84 skorunu aldılar.

Bunu takip eden ikinci deneyde ise, ilk deneyle aynı metinler kullanılmasına karşın bu defa katılımcılara, konuşulan aksanın inanılırlık üzerindeki etkisinin araştırıldığı söylenerek deneyin amacı belirtilmiş oldu. Bu kez ana dili İngilizce olanlar ile yumuşak aksana sahip olanların aynı oranda gerçekçi bulunmalarına karşın, sert aksana sahip olanların daha az oranda gerçekçi görüldükleri belirlendi.