Bugün dışarıda sokakları gezerken bile belli başlı noktalarda belli başlı işyerlerinin toplandığını görebilirsiniz. Mesela bankaların olduğu yer belli bir noktadadır. Marketlerin olduğu yer başka bir noktada olabilir. Kahvecilerin olduğu yer başka bir noktada olabilir. Restoranların olduğu yer başka bir noktada olabilir. Hepsi belli bir noktada kümelenmiştir ve hepsi kendi merkezini kurmuştur. İşte burada bir merkez oluşumu, yani insanın olduğu yerde bir merkezin de oluşabileceği gerçeğinden söz edeceğiz.

Bu merkez oluşumu olayı genellikle insan doğasının bir parçası olduğu için insanların kontrolü dışında gelişebilir. Ancak bu kontrol dışılık hem iyi hem de kötü sonuçlanabilir. Çünkü belli bir noktada, belli bir merkezin oluşumunun başlamasını insanlar kontrol edebilir. Ama başlangıçtan sonra gelişen hiçbir süreci insanlar kontrol edemez. Çünkü merkez bir kere oluşmaya başladıktan sonra onun önüne geçemezsiniz.

Yani yaşadığımız topluluk bilimin de merkezi olabilir, cehaletin de merkezi olabilir, finansın da merkezi olabilir, fakirliğin, yokluğun da merkezi olabilir. Burada unutulmaması gereken esas konu, merkez oluşumunu başlatırken başlangıç unsurlarının merkeze yönelen kalan unsurları çekmesidir. Yani merkezin başlangıç unsuru eğer bilim olursa o merkeze de bilimsel kanallar toplanacaktır. Ama merkezin başlangıcını oluşturan unsurlar cehalet olursa o kümenin etrafına cehalet toplanacaktır ve cehaletin merkezi haline gelecektir. Merkez oluşumunda başlangıç çok önemlidir.