Değişim ve gerilim yan yana geldikleri zaman insanın aklında pek bir şey ilk aşamada canlanmayabiliyor. Ancak değişim insanlık tarihinde en çok gerilimin fazlasıyla yaşandığı anlarda meydana gelmiştir.

Gerilimden kast ettiğim ise savaş gerilimi. Bireysel ya da toplumsal hiç fark etmez. Uzun süreli şiddet anlarında ortaya çıkan korku ve gerilim insanların en büyük değişimleri kat etmesini sağlamıştır. Hem bireysel hem de toplumsal anlamda.

Çünkü insanlar yok olma korkusuyla kendilerini düşmanlarından daha fazla geliştirmeye mecburdurlar. Bu sebeple savaş anlarında gelişemeyen taraf yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bu yüzden gelişim ve değişim insanlık tarihinde genellikle gerilimin ve savaş ortamının yaşandığı zamanlarda meydana gelmiştir.