“Doğu Sorunu” ya da “Şark Meselesi”, 18. Yüzyıl'da mil letlerarası bir kavram olarak ortaya çıktı. Ancak kökleri çok da ha önceki yüzyıllara uzanmakta ve tarih içerisinde farklı nitelikler sergile mektedir. Bu yüzden “Doğu Sorunu” araştırmacılar tarafından farklı temellere dayan dırılarak farklı zamanlarda başlatılır. Coğrafi ola rak Doğu ve Batı terimlerinin neyi ifade et tiği bir kesinlik göstermezken, “Doğu Sorunu” kavramı, daha da karmaşık bir yapı kazanır.

Bugün için, genel kabul görmüş şekliyle Doğu Soru nu, Batı ve Orta Avrupa'nın doğusundaki sorun ve çatışmalar için kullanılır. Bu kavram Rusya için bir güney meselesi; Slavlar, Rumlar veya Araplar için bir bağımsızlık mücadelesi; Os manlı İmparatorluğu için de, bir var olma kavgasını ifade ediyordu. Osmanlı İmparatorluğu sorunun merkezindeydi ve 19. Yüzyıl’ın siyasi coğrafyası, Doğu Sorunu’nda köklü bir değişimi ifade ediyordu. 

Doğu Sorunu'nun baş langıç tarihi hakkın da birçok farklı gö rüş vardır. Albert Sorel, "Türkler Avrupa'ya ayak bastığı andan itibaren bir Do ğu Sorunu meydana geldi” der. Attila'nın V. Yüzyıl'ın or talarında Avrupa'yı tehdit et mesi Selçukluların 11. Yüz yıl’ın ikinci yarısında Anado lu'yu fetihleri, Osmanlı'nın 14. Yüzyıl’ın ortalarında Ru meli'ye geçişi, 1683'teki II. Viyana Kuşatması bozgunu, 1699 Karlofça Antlaşması, 1736 Nemirov Kongresi, 1774 Küçük Kaynarca Ant laşması gibi olaylar Doğu So runu'nun başlangıç tarihi ola rak gösterilir. Araştırmacıların çoğunlu ğu ise Doğu Sorunu'nu 18. Yüzyıl'ın ikinci yarısından başlatırlar.