1925-26 yıllarında inkılapların önemli kısmı gerçekleştirildi. TBMM’nin ilk muhalefet partisi bile kuruldu ama gericilik yaptığı için Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası yani ilk muhalefet partisi kapatıldı. Bu fırka yani parti haricinde de ülkemizde yer yer gericilik ve iltica girişimleri vardı. Atamız 1926 yılında 8 Mayıs ile 14 Haziran arasında Tarsus, Taşucu, Adana, Konya, Bursa ve Balıkesir’i ziyaret etti. Bu gezilerinde memleketimizde ki gelişimleri zevkle gözlemleyen ve gerçekten güzel geri dönüşler alan Atatürk’ün sonraki istikameti İzmir’di.

Girit’li Şevki İzmir Valisi aracılığıyla Atatürk’e çok önemli bir haber vermek için mektup yazdı. Mektubu telif hakkından dolayı gösteremesek de aynen şunlar yazıyordu: ‘’Gazi Paşa Hazretleri’ne,

Bendeniz Yunan Harbinde Sarı Efe Edip Bey’in arkadaşı idim. Dün akşam bir haber gönderdi. Bir yere gittim. Orada tanıdığım Hilmi isminde bir zabitle hiç tanımadığım sonradan anladığım sabık Lazistan Mebusu Ziya Bey isminde birisi vardı. Ve size suikast edecekleri ve onlara muavenet etmemi teklif ettiler. Bendeniz hemen orada işlerini bitirmek şiddetle fikrimden geçti ise de daha önce halaskarımıza haber vermek daha iyi olacağını hissettim ve muavenet edeceğimi söyledim. Ve bütün plan ve arkadaşlarını anladıktan sonra ayrıldık.

Buranın zabıtasına emin olmadığım için doğrudan doğruya zat-ı alinize haber veriyorum. Planlarını anlatmak için yazım az olduğundan emir buyuracağınız zata şifahi anlatmaya hazır olduğumu arz ile hürmet eylerim.’’  Balıkesir’den İzmir’e geçeceği sırada İzmir Valisinden bu mektubu alan Atatürk o gece bu işin içinde olan herkesin tutuklanması emrini verdi. Adam burada bile karizma istese infaz ettirtir ama diyor ki ‘Adalet!’

Suikast hazırlığını yapanların arasında Kurtuluş Savaşında Atatürk’ün yanında yer almış Kadı Hurşit’in oğlu da vardı. Babasının hizmetlerinden dolayı Ziya Hurşit’i Rize milletvekili seçmişti üstelik Atatürk. Suikastçiler yakalandıktan sonra İzmir’e doğru yola çıkıldı. Olayda kapatılan muhalefet partisinin parmağı olduğu anlaşıldı. İsmet Paşa’ya derhal haber verildi. Haberi alan İsmet İnönü İstiklal Mahkemelerinin savcılarını ve hakimlerini yanına çağırdı. İzmir Valisinden gelen mektubu gösterdi onlara.

Bunun üzerine İstiklal Mahkemeleri ilk iş olarak bütün Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası milletvekilleri hakkında tutuklama kararı çıkardı ve hızlıca İzmir’e doğru yola çıktılar. Bu olayda adı geçen herkes aranıyor ve bulundukları yerde tutuklanıyordu. Olayda adı geçen Ziya Hurşit kaldığı otelde tutuklandı. Yatağının altından silah ve bombalar, üzerinden de 3.000 lira kadar para çıktı. Diğer otelde üç kiralık katil Çopur İsmail, Laz İsmail ve Gürcü Yusuf adlı kişiler yakalandı. Suikast Ziya Hurşit’in kaldığı Gaffarzade Oteli’nin dar sokağında gerçekleşecekti ve ardından motor ile Sakız Adasına kaçacaklardı. Suikastçilerin yardımcıları Kuva-i Milliye komutanlarından Sarı Edip, Çopur Hilmi ve Şevki adlı kişilerdi. İzmir milletvekili Şükrü Bey’de bu girişimin içindeydi.

Yakalananların sorgularında ortak olarak şunlar geçiyor: Ziya Hurşit ve bir grup kişi Mustafa Kemal’e suikast yapmayı bir zamandır planlıyordu ve bunun için kiralık katil bile tutulmuştu. Planları aslında Ankara’da düzenlenecek bir suikast üzerineydi. Atatürk Çankaya Köşküne giderken veya gece Ankara Kulübünden ayrılırken ya da TBMM’deki locasındayken öldürülecekti. Bunların hepsi plan olarak kaldı. İzmir suikasti tabanca ile gerçekleşecekti diye söylemler var ama yatağın altında bulunan bombalar oyuncak olamaz herhalde.

Gazinin İzmir’e geç gelişi bütün planlarını bozdu. Bu girişimi bütün yurt üzüntü ile karşıladı. İzmirliler Mustafa Kemal’in İzmir’de kaldığı otelin önüne gelip sevgi, saygı ve bağlılıklarını gösterdiler. Tüm Türkiye’de suikast girişimini lanetleyen mitingler yapıldı. Zanlıların sorgusu bittikten sonra kimileri serbest bırakıldı kimileri ise idam edildi. Suikasti bildiren motorcu Şevki Bey’e 6.500 lira mükafat verildi. Yargılananlar arasında muhalefet partisinin kurucusu Kazım Karabekir’de vardı. Fakat olay ile alakası olmadığı anlaşılınca serbest bırakıldı.

 

 

Atatürk'e suikast girişimi oldu mu? Mustafa Kemal Atatürk'e karşı girişimi yapılan suikast hangisi? İzmir suikasti kime yapıldı? Atatürk'e karşı suikasti kimler planladı? İstiklal mahkemesi ne karar verdi? Ulu Önder Atatürk'ün İzmir gezisi neden aksadı?