Makedonya Kralı “Büyük İsken­der”in tıpkı un­vanı gibi, bü­yük bir düşü vardı: Tüm dünyanın hâkimi­yetini ele geçirmek. Ancak bu amacına ulaşamadan, henüz 33 yaşındayken öldü. Bu bü­yük komutanın ölüm nedeni­nin büründüğü sır perdesi, bu­gün bile kaldırılabilmiş değil. İskender'in ölümünü ay­dınlatmak için yapılan araştır­malar, ortaya atılan kuramlar, henüz kesin bir sonuç verebil­miş değil.

Bununla beraber, bilim adamlarından eski polis mü­fettişlerine, pek çok uzman, ara­dan geçen 2300 yıla rağmen, bu konudaki çalışma­larını durmaksızın sürdürüyor. Büyük İsken­der'in ölüm nede­niyle ilgili olarak ortaya atılan ilk tezler, onun sıtmadan öldüğü noktasında birleşiyorlardı. Sıtma ya da di­ğer adıyla “Malarya”, sivrisi­neklerin insanlara bulaştırdığı bir hastalık. Acaba Büyük İskender'i de öldüren illet, gerçekten sıtma mıydı? Önce o günlere ge­ri dönüp İskender'in ölümü­nün kaydını düşen tarihçilerin yaz­dıklarına bir göz atalım.

Büyük İsken­der M. Ö. 323 yı­lında, iki hafta sü­ren ateşli bir has­talığın ardından, Eski Mezopotam­ya'nın Babil ken­tinde öldü. Ölümü hakkında yapılan tahminler, özellikle üç olasılık üzerinde duruyordu: Zehirlenme, enfeksiyon (iltihap) ya da doğru­dan cinayet. Çok az sayıda zehir ateşe yol açar. Bu tip zehirlerin çok azı İskender döneminde bili­niyordu: Vücudun sıcaklık dengesini bozan salisilatlı bit­kiler, terlemeye yol açan alka­loitler ve ateş hissi veren mi­kotoksinler.

Ancak, ne salisilatlı bitki­ler, ne mikotoksinler, ne de arsenik - Plutarkhos, hocası Aristoteles'in İskender'i zehir­lemek için arsenik ele geçirdi­ğini yazar -İskender'in ölümü­nün gerçek nedeni olamaz. Çünkü bunların hiçbiri, tarihi kayıtlara geçen yüksek ve uzun süreli ateşe yol açmaz.