1705 yılında İskoç ekonomist John Law, kamu borcunu azaltmak ve ekonomiyi canlandırmak için İskoç bankacılık sistemiyle alakalı önemli reformlar önerdi. Bu öneriler arasında en çok dikkat çekeni ise; kağıt paranın altın yerine para olarak kullanılmasını önerdiği reformuydu. Law’ın teorisi net bir şekilde reddedildi, ancak on bir sene sonra 1716'da, tahta olan genç Kral XV. Louis’nin naibi olan Orleans Dükü iflasın eşiğindeki Fransa’da bu reformlarını gerçekleştirmesi için Law’ı davet etti.

Law, öncelikle altın ve gümüş mevduatlarını kabul eden ve karşılığında banknot basan ulusal bir banka kurdurdu. 1717 yılında, Mississippi Nehri vadisindeki Fransa’nın ABD bölgelerini kalkındırma konusunda özel haklara sahip olan bir şirket kurdu ve bu şirket 1719 yılına gelindiğinde tüm ülkenin sömürge ticaretini kontrol ediyordu. Daha sonra Fransa’nın sahip olduğu borçlarını radikal bir şekilde yeniden yapılandırma girişiminde bulundu. Değerini akıl almaz şekilde şişirdiği şirketinin hisselerini, devlet tahvilleri karşılığında satarak dünyaca bilinen adıyla ‘’Mississippi Dalaveresi’’ni tasarlayıp hayata soktu.

Yatırımcılar hisseleri satın almak için akın ettiler ve hisselerin fiyatları bir anda aşırı derece de yükseldi. Her biri 500 frang’dan piyasaya sürülen hisseler, üzerinden sadece bir yıl geçmesine rağmen 20 kattan fazla değerlenmişti. Law’ın yaptığı bu dalavere Avrupa’da müthiş bir spekülasyona neden oldu ve Avrupa genelindeki bütün borsalar yükseldi. Fransız otoriteler baktılar ki bu duruma bir dur diyemiyorlar. Çözüm olarak, para basmaya başladılar, fakat bu da hiper enflasyona neden oldu ve paraları pul oldu. 1720 yılına gelindiğinde Mississippi hisselerinin değeri bir anda çakıldı ‘’Yani balon patladı.’’ ve bu çakılma büyük bir finansal krize yol açtı. Bu durumu gören John Law Viyana’ya kaçtı ve 9 sene sonra sefalet içinde Viyana’da öldü.

 

 

Mississippi Dalaveresi nedir? John Law kimdir? Fransa battı mı? Avrupa’daki ekonomik kriz ne zaman yaşandı? Fransa’nın eski para birimi nedir? Frang nedir? Fransa borçlarını yapılandırmak için ne yaptı? 1700’lü yıllarda yaşanan dolandırıcılık neydi? John Law’ın mesleği nedir? John Law hangi ülke ile anlaştı? John Law’ın önerdiği reformlar neydi?