Pragmatizm akımının felsefedeki diğer adlarına bayılıyorum resmen. Hazır mıyız?

• Uygulayıcılık
• Pragmacılık
• Fiiliyye
• Faydacılık
• Yararcılık gerçeği
• Eyleme yönelik olan

 

Bir sürü adı var. Harika resmen. Peki ne bu pragmatizm?

Pragmatizm için; pratik sonuçlara yönelik düşünme temelleri üzerine kurulmuş olan felsefe akımı desek aslında tam anlamıyla kapsarız ama yetmez. Çünkü karmaşa yok en basit haliyle kavramlar var. Bu açıklama veya tanımlama yeter mi? Hayır.

En basit haliyle pragmatizm: var olan tüm eylem ve bilgilerin sağladıkları fayda veya faydalar açısından değerlendirilmesi gerektiğine inanılan ve bu şekilde değerlendirilme yapılması gerektiğini öne süren bir felsefe akımıdır. Bu akım metafiziği ve idealizmi kesinlikle reddeder. Bu yüzden de materyalizm akımıyla doğrudan bağlantılıdır.

Faydacılık ekolü yolunda ilerleyen filozoflar: Bilgi ve/veya bilgilerin sağlamasını doğruluklarına bakarak değil yararlarına bakarak yapar. İnceleme içerisinde bir bilgi fayda sağlamıyorsa pragmatizme göre yanlıştır. Eğer bilgi temelinde hakikat barındırmıyor ama fayda sağlıyorsa o zaman bilgi doğrudur. Biraz tuhaf bir akımmış gerçekten. Ampirizm yani deneycilikten çok fazla etkilenmiş olan pragmatizmin babaları William James ve John Dewey’dir.

Felsefede faydacılığa baktığımız zaman ‘’iyi ve ‘’doğru’’ kavramları kişiden kişiye değişiklik gösterdiği için doğru olanın kabulü; ancak çoğunluk tarafından kabul edildiyse kabul edilir. Epikürizm akımına bakıldığında benzer yanlar bulunsa da faydacılık biraz daha maddesel dünya için vardır.