Öngörülemezliğin veya tanımlanamazlığın ya da hesaplanamaz her türlü durumun genel olarak adına kaos diyebiliriz. Kaosa da iki şekilde bakabiliriz aslında. Ya gerçekten öngörülemeyen rastgele bir dizi gidişat ve olaydan ibarettir kaos. Veyahut da bir düzeni vardır ama henüz biz o düzenin ne olduğunu anlayamamışızdır. Peki bunlarlar hangisi doğru? Gerçekten her şeyin bir düzeni var da insanlar mı onu çözemiyor ya da adınlandıramıyor henüz? Yoksa gerçekten büyük bir düzensizlik ve kaos mu etrafımıza sarmış durumda? Evet bazı şeyleri anlayabiliyoruz, tanımlayabiliyoruz.
Ama işin içine kaos girdiği zaman veya tanımlanamayan herhangi bir şey girdiği zaman direkt ortalık karışıyor. Günümüzden 2000 yıl kadar önce ya da daha eskiden yıldırımların ve depremlerin ne olduğunu bilmezdik. Onları tanrıların öfkesi olarak yorumlardık. Şimdi ise yıldırımın ya da depremin ne olduğunu biliyoruz. Ama onu tanımlayabiliyor olmamız yine de onun zamanlamasını, nerede, ne zaman, kaç şiddetinde, nasıl cereyan edeceğini bilmemizi sağlamıyor. Örneğin, bir depremin tam olarak günü gününe, saati saatine ve şiddete şiddetine söylemek mümkün olabilir mi?
İşte kaos dediğimiz şey tam olarak burada başlıyor. Bu mümkün olamıyor. Ne olduğunu biliyoruz, sebebini biliyoruz ama ne zaman ve nasıl olacağını bilemiyoruz. İşte öngörülemezlik etrafımızı bu şekilde sarıyor. Veya bir yıldırımın ne zaman, nerede, nasıl bir şekilde, tam olarak hangi noktaya düşeceğini hesaplayabilir misiniz? Hayır. İşte kaos burada başlıyor. Bir şeyin olabileceğini bilmek veya ona hazırlık yapmak, onun tam olarak ne zaman veya nasıl olacağını bilmemizi sağlamaz.
Yorumlar
Her şeyi hesaplamak o kadar da mümkün görünmüyor
Tam bir tanım mümkün mü bilemedim
Yorum yazmak için lütfen giriş yapınız