Trabzon şehrini kuranların M.Ö. 7. yüzyılda Miletoslular olduğu düşünülmektedir. Koloniler kurarak yayılan Miletosluların merkezi Sinop olmasıyla birlikte bir Miletos kolonisi içinde bulunduğu düşünülmektedir. Ancak Trabzon da daha önceki tarihlere ait medeniyet izlerine de rastlanmaktadır. Trabzon kelimesinin de eski Yunancada masa anlamına gelen “trapezos” kelimesinden geldiği görüşü en çok destek kazanan görüştür. M.Ö. 6. yüzyıla gelindiğinde ise kent Pers egemenliğine girdi. M.Ö. 334 yılına kadar Pers kontrolünde kalan şehir bu tarihte Büyük İskender tarafından ele geçirildi. Ancak Büyük İskender’in ölümü ile birlikte Makedon İmparatorluğu dağıldı ve Karadeniz’de Pontus Devleti kuruldu.

M.Ö. 280 yılında Pontus Devleti’nin sınırlarında Trabzon da vardı. M.Ö. 1. yüzyıla gelindiğinde ise Roma İmparatorluğu Anadolu’ya seferler düzenledi ve M.Ö. 66 yılında Trabzon Roma İmparatorluğu’nun kontrolüne geçti. Ancak M.Ö. 27’de Pontus Devleti Roma İmparatorluğu’nun vassalı olacak şekilde bırakıldı ve Trabzon da vassal olarak kurulan yeni devletin sınırları içinde yer aldı. 54 – 68 yılları içerisinde Trabzon Roma sınırları içinde özgür bir kent olma ayrıcalığı kazandı ve bölgedeki zenginliğin merkezlerinden birisi oldu. 117 – 138 yılları arasında Roma İmparatorluğu Trabzon şehrine önemli imar çalışmaları yaptı.

Bu çalışmalar arasında su kemerleri, yollar ve önemli binalar vardı. 395 yılına gelindiğinde ise Roma İmparatorluğu ikiye bölündü ve Trabzon Bizans İmparatorluğu kontrolüne girdi. Müslüman akınları Trabzon’a ilk olarak 8. yüzyıl da geldi. 1204 yılına kadar Müslümanlığın kontrolünde kalan şehir 1204 yılında 4. Haçlı seferi ile kurulan Komnenos Devleti’nin kurulduğu kent oldu. Sonrasında Anadolu Selçukluları ile iyi ilişkiler kurarak ve vergi ödeyerek varlığını sürdüren Komnenos Krallığı 1389 yılına gelindiğinde Osmanlı Devleti’ne de vergi ödeyerek varlığını sürdürdü.

1461 yılında Fatih Sultan Mehmet’in Komnenos Krallığı’nı ele geçirmesiyle Trabzon Osmanlı hakimiyetine girdi. Osmanlı hakimiyetinde Trabzon pek çok şehzadeye sancak beyliği için ev sahipliği yapmış bir şehir oldu. 1916 yılına kadar Osmanlı hakimiyetinde kalan şehir 1916 yılında Rusların eline geçti. 1917 yılında Bolşevik Devrimi’nin etkisiyle Ruslar Trabzon’dan çekildi ve Kurtuluş Savaşı ile Trabzon sonrasında Ulu Önder Atatürk’ün kuracağı Türkiye Cumhuriyeti’nin bir parçası oldu. 15 Eylül 1924 tarihi Trabzonlular tarafından Atatürk Günü olarak kutlanır.

 

Trabzon’da yerleşim ne zaman başladı? Trabzon ne zaman Roma İmparatorluğu’nun eline geçti? Trabzon ne zaman Müslümanların eline geçti? Trabzon ne zaman Osmanlı Devleti’nin eline geçti? Trabzon ne zaman Rusların eline geçti?