HALKIN ZİYARETİNE AÇILAN İLK SARAYLAR

İngiltere'nin Salisbury kentinde, Pembroke Dükü'ne ait "Wilton House" adlı saray, 1776 yılında ziyarete açıldı. İlk yıl, sarayı 2 bin 424 kişi gezdi. Bu ziyaretçilerden ücret alınmadı ama sarayın bakıcısına belirli bir bahşiş vermek zorundaydılar.

Ertesi yıl da Leicester Dükü, "Holkham Hall" adlı sarayını, ziyarete açtı. Norfolk'taki bu sarayı soylular ve yabancılar, pazar hariç her gün gezebiliyorlardı. Sıradan İngilizlerin sarayı ziyaretleri ise, ancak salı günleri mümkündü.

Bir sarayı ziyaret etmek için ilk turu, 1848 yılında, kendi adıyla bir seyahat acentesi kuran Thomas Cook düzenledi. Cook, Midland'lı işçileri partiler halinde atlı arabalarla Leicester'den Rutland Dükü'nün "Belvoir Castle" adlı şatosuna götürdü. Kısa bir süre sonra da Devonshire Dükü ile anlaşarak, turist gruplarını trenle Chatsworth'a getirdi. Bu gezilerden birine 1200 kişi katılmıştı. Cook geziye ilişkin olarak anı defterine şunları yazdı:

"Sarayın kapısında durdum ve hemen hepsinin içeri girişini tek tek izledim. Hoyratça en ufak bir harekette bulunmadılar. Saraya ya da bahçesine hiçbir zarar verilmedi. Dönüş yolunda, grup içinde bir tek sarhoşa bile rastlamadım."